Spekulacje
Kamienny wyrzut sumienia
Ludzie, utrudzeni żmudnym przebijaniem się przez twarde warstwy kamienia, zamierzali już zaprzestać wysiłków, kiedy nagle usłyszeli stukot głazu, osuwającego się gdzieś we wnętrzu olbrzymiej budowli. Zrozumieli, że są już blisko ukrytego przejścia. Zdwoili wysiłki i wkrótce przebili się do wąskiego, mrocznego tunelu, biegnącego w czarną czeluść. Był wiek IX naszej ery. Po raz pierwszy od setek lat ludzie ujrzeli wnętrze Wielkiej Piramidy w Gizie.
?Ludzie boją się czasu, a czas boi się piramid? ? napisał w średniowieczu Umara el-Jamani. Ale może nie tylko czas? Może egiptolodzy również się ich boją? Czym bowiem wytłumaczyć brak ciekawości wobec tych tajemniczych wytworów starożytnej cywilizacji? Czyżby wszystko już było jasne?
W czytelni
Nauka
Ostatnia zagadka Natury
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że granica między fizyką a metafizyką jest wyraźna. A jednak świat nie chce być czarno-biały. Co począć, na przykład, ze zjawiskiem, które wciąż wielu ludzi uważa za złudzenie optyczne, a inni za czysty wymysł? Wbrew pozorom, mowa nie o UFO, a o? piorunie kulistym?
Wyzwania
Czad czterech kołek
Transport samochodowy wysuwa się na pierwsze miejsce jako główna przyczyna skażenia środowiska w miastach. Szacuje się, że jest on źródłem od 60 do 80 proc. zanieczyszczenia atmosfery w europejskich miastach. Spaliny samochodowe zawierają związki szkodliwe dla zdrowia.
Historia
Ograniczyć Niemcy
Niemcy zostały w 1918 r. pokonane, ale nie zniszczone. Dlatego przed zwycięskimi państwami ententy stanął problem, jakie podjąć kroki, by zapewnić sobie bezpieczeństwo na przyszłość. Szczególnie zagrożona czuła się Francja, która stoczyła z Niemcami dwie wojny w ciągu półwiecza.
Spekulacje
Futurologia bez przyszłości?
Przełom roku stanowi dobrą okazję do refleksji na temat przyszłości. Oczywiście, można skorzystać z usług wróżki, ale co ma począć człowiek, którego racjonalna natura buntuje się przeciwko tak niekonwencjonalnemu rozwiązaniu? Czy opierając się na naukowych przesłankach da się przewidzieć przyszłość?
Natura
Igraszki z klimatem
W 1540 r. niemiecki żaglowiec schronił się przed sztormem w jednym z fiordów Grenlandii. Załoga zeszła na ląd, odkrywając tam kamienne ruiny, resztki szopy na łodzie, a także szczątki ludzkie. Nieznany mężczyzna, ubrany w focze skóry, ale noszący na głowie ostatni krzyk europejskiej mody ? kapuzę ? nie żył najwyraźniej od niedawna.
Różne
Wieczne dzieci
Któż z nas, kupując prezenty na Dzień Dziecka, nie wspomni choćby przez chwilę, jak sam kiedyś był dzieckiem? Zresztą, czy było to tak dawno? Umysł ludzki ma tę dziwną właściwość, że niewielu dorosłych czuje się ?na swoje lata?. Może to nie przypadek? Pewne przesłanki pozwalają domniemywać, że jako gatunek Homo sapiens jesteśmy wiecznymi dziećmi.
Nie przegap
Sygnały
Doniesienia, ciekawostki, aktualności
Organizm z obcym genem
Organizm zmodyfikowany genetycznie (Genetically Modified Organism – GMO), czyli tzw. organizm transgeniczny, powstaje w wyniku wprowadzenia do jego genomu obcych genów, najczęściej pochodzących od osobnika innego gatunku. W rezultacie powstaje organizm o nowych cechach, nie spotykanych w przyrodzie.
Historia roślin transgenicznych rozpoczęła się w chwili, gdy odkryto, iż bakteria Agrobacterium tumefaciens potrafi wprowadzić do komórek roślinnych swój DNA. Wystarczy dołączyć do owego fragmentu DNA wybrany gen i zakazić roślinę. W ten sposób do puli własnych genów rośliny zostaje dołączony dodatkowy gen, który powoduje wystąpienie u roślin potomnych jakiejś nowej cechy.
Trzecią lub czwartą generację roślin przesadza się na pole i ocenia, czy zmiana została osiągnięta. Sprawdza się, czy w komórkach rośliny znajduje się obcy gen i czy jest on czynny, a więc czy koduje białko determinujące pożądaną cechę. Jeśli jest ona przekazywana z pokolenia na pokolenie, można uznać, iż powstała roślina utrzymująca linię transgeniczną.
Spada liczebność ptaków owadożernych w Amazonii
Badania pokazują, że liczba gatunków ptaków żywiących się owadami gwałtownie spada na całym obszarze Amazonii, nawet w jej odległych częściach, nie narażonych na ingerencję człowieka. Naukowcy odkryli, że problem dotyczy aż dziewięciu gatunków ptaków owadożernych. Nie...
Najbliższa siostra Ziemi
Astronomowie potwierdzili, że wokół najbliższej nam gwiazdy, Proximy Centauri, krąży planeta wielkości Ziemi. Odkryto ją w 2016 r., a obecnie – dzięki nowemu i znacznie dokładniejszemu spektrografowi o nazwie ESPRESSO, znajdującemu się w Europejskim Obserwatorium...
Święta zapomnianych rytuałów
Od ponad tysiąca lat Polska jest krajem chrześcijańskim. Mało kto jednak uświadamia sobie, że dziesięć wieków okazało się za mało, by zatarły się tradycje z czasów jeszcze wcześniejszych. Nawet w tak - wydawałoby się - arcychrześcijańskie święto, jak Wielkanoc,...
Grenlandzki krater meteorytowy starszy niż sądzono
Wiek ponad trzydziestokilometrowego krateru meteorytowego, odkrytego pod grubą na kilometr pokrywą lodową Grenlandii, od lat intrygował naukowców. Krater Hiawatha, jeden z największych na świecie, jest wyjątkowo dobrze zachowany, pomimo silnej erozji powodowanej przez...
Za morza i oceany
Ptaki migrują od milionów lat. Główne szlaki ich przelotów istnieją już zapewne od bardzo dawna. Ulegały skróceniu bądź zmianom w okresach globalnych zlodowaceń, jednak po ustąpieniu lądolodów na ogół były odtwarzane. Co ciekawe, szlaki te są tak stare i trwałe, że...
Kontakt
