Spekulacje
Kamienny wyrzut sumienia
Ludzie, utrudzeni żmudnym przebijaniem się przez twarde warstwy kamienia, zamierzali już zaprzestać wysiłków, kiedy nagle usłyszeli stukot głazu, osuwającego się gdzieś we wnętrzu olbrzymiej budowli. Zrozumieli, że są już blisko ukrytego przejścia. Zdwoili wysiłki i wkrótce przebili się do wąskiego, mrocznego tunelu, biegnącego w czarną czeluść. Był wiek IX naszej ery. Po raz pierwszy od setek lat ludzie ujrzeli wnętrze Wielkiej Piramidy w Gizie.
„Ludzie boją się czasu, a czas boi się piramid” – napisał w średniowieczu Umara el-Jamani. Ale może nie tylko czas? Może egiptolodzy również się ich boją? Czym bowiem wytłumaczyć brak ciekawości wobec tych tajemniczych wytworów starożytnej cywilizacji? Czyżby wszystko już było jasne?
W czytelni
Nauka
Ostatnia zagadka Natury
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że granica między fizyką a metafizyką jest wyraźna. A jednak świat nie chce być czarno-biały. Co począć, na przykład, ze zjawiskiem, które wciąż wielu ludzi uważa za złudzenie optyczne, a inni za czysty wymysł? Wbrew pozorom, mowa nie o UFO, a o… piorunie kulistym…
Wyzwania
Czad czterech kołek
Transport samochodowy wysuwa się na pierwsze miejsce jako główna przyczyna skażenia środowiska w miastach. Szacuje się, że jest on źródłem od 60 do 80 proc. zanieczyszczenia atmosfery w europejskich miastach. Spaliny samochodowe zawierają związki szkodliwe dla zdrowia.
Historia
Ograniczyć Niemcy
Niemcy zostały w 1918 r. pokonane, ale nie zniszczone. Dlatego przed zwycięskimi państwami ententy stanął problem, jakie podjąć kroki, by zapewnić sobie bezpieczeństwo na przyszłość. Szczególnie zagrożona czuła się Francja, która stoczyła z Niemcami dwie wojny w ciągu półwiecza.
Spekulacje
Futurologia bez przyszłości?
Przełom roku stanowi dobrą okazję do refleksji na temat przyszłości. Oczywiście, można skorzystać z usług wróżki, ale co ma począć człowiek, którego racjonalna natura buntuje się przeciwko tak niekonwencjonalnemu rozwiązaniu? Czy opierając się na naukowych przesłankach da się przewidzieć przyszłość?
Natura
Igraszki z klimatem
W 1540 r. niemiecki żaglowiec schronił się przed sztormem w jednym z fiordów Grenlandii. Załoga zeszła na ląd, odkrywając tam kamienne ruiny, resztki szopy na łodzie, a także szczątki ludzkie. Nieznany mężczyzna, ubrany w focze skóry, ale noszący na głowie ostatni krzyk europejskiej mody – kapuzę – nie żył najwyraźniej od niedawna.
Różne
Wieczne dzieci
Któż z nas, kupując prezenty na Dzień Dziecka, nie wspomni choćby przez chwilę, jak sam kiedyś był dzieckiem? Zresztą, czy było to tak dawno? Umysł ludzki ma tę dziwną właściwość, że niewielu dorosłych czuje się „na swoje lata”. Może to nie przypadek? Pewne przesłanki pozwalają domniemywać, że jako gatunek Homo sapiens jesteśmy wiecznymi dziećmi.
Nie przegap
Sygnały
Doniesienia, ciekawostki, aktualności
Młodość chmurna i chorowita
Społeczeństwa Zachodu starzeją się. Rodzi się coraz mniej dzieci, a jednocześnie ma się wrażenie, że ich kondycja fizyczna i psychiczna się pogarsza. Można się zastanawiać, czy taka statystyka jest odbiciem rzeczywistych zmian, czy wynika z lepszej diagnostyki. Innymi słowy — być może kiedyś dzieci również cierpiały na te dolegliwości, ale medycyna nie potrafiła ich wykryć.
Niestety, wydaje się, że utyskiwania dorosłych na kiepski stan zdrowia swoich pociech mają realne podstawy. Wiedzą o tym dobrze chociażby nauczyciele wuefu w szkołach czy członkowie komisji poborowych.
Współczesna medycyna wpadła w swego rodzaju błędne koło. Może leczyć wiele chorób, których do niedawna nawet nie dostrzegano, lecz zarazem coraz lepsza diagnostyka pozwala na ujawnianie kolejnych. Wygląda to, jak przy kontroli pojazdu — policjant, który chce znaleźć usterkę, zawsze ją znajdzie i wlepi nam mandat. Nie oznacza to jednak, iż nie należy szukać. Wręcz przeciwnie. Trzeba z wykrywaniem chorób schodzić coraz głębiej i w coraz wcześniejszą fazę rozwoju. Niejednokrotnie bowiem decyzja o przyszłej kondycji zdrowotnej człowieka zapada już w okresie prenatalnym, przed narodzinami.
DNA znad Morza Martwego
Słynne, znalezione w jaskiniach nad brzegiem Morza Martwego, zwoje to w rzeczywistości 25 tys. fragmentów, które niesłychanie trudno poskładać w całość. Pojawiła się szansa, że może w tym pomóc analiza DNA zachowanego w materiale, z którego zwoje zostały wykonane....
Zmniejszyć górę odpadów
Góra odpadów w krajach Unii Europejskiej rośnie o 1,5 mld ton każdego roku. W Polsce, z powodu słabszej gospodarki i niższej konsumpcji, problem nie jest jeszcze tak wielki, ale i on narasta. „Śmieciowa rewolucja” należy już do najtrudniejszych zagadnień gospodarki...
Zapobiec szóstej katastrofie
Większe i mniejsze epizody wymierania gatunków zdarzały się w historii naszej planety wielokrotnie. Były one spowodowane czynnikami naturalnymi, w przeciwieństwie do wymierania odbywającego się na naszych oczach, którego my jesteśmy przyczyną. Jak je zahamować, a może...
Klęska długiego lata
Kto z nas, żyjących w klimacie zwanym nieco na wyrost umiarkowanym, nie marzy o długim lecie? Próżne nadzieje? Bynajmniej. Istnieją wskazówki, iż lata rzeczywiście robią się coraz dłuższe. Nietrudno zresztą zauważyć, że coraz mniej mamy okazji do założenia kurtek...
Sadzenie drzew to nie panaceum
Czy sadzenie drzew może przynieść więcej szkody niż pożytku? Pytanie na pozór bezsensowne, bo wydaje się oczywiste, że drzewa pomagają walczyć z niekorzystnymi zmianami klimatu, a zwłaszcza z globalnym ociepleniem. A jednak, najnowsze badania pokazują, że zamiast...
Kontakt
