Spekulacje
Kamienny wyrzut sumienia
Ludzie, utrudzeni żmudnym przebijaniem się przez twarde warstwy kamienia, zamierzali już zaprzestać wysiłków, kiedy nagle usłyszeli stukot głazu, osuwającego się gdzieś we wnętrzu olbrzymiej budowli. Zrozumieli, że są już blisko ukrytego przejścia. Zdwoili wysiłki i wkrótce przebili się do wąskiego, mrocznego tunelu, biegnącego w czarną czeluść. Był wiek IX naszej ery. Po raz pierwszy od setek lat ludzie ujrzeli wnętrze Wielkiej Piramidy w Gizie.
?Ludzie boją się czasu, a czas boi się piramid? ? napisał w średniowieczu Umara el-Jamani. Ale może nie tylko czas? Może egiptolodzy również się ich boją? Czym bowiem wytłumaczyć brak ciekawości wobec tych tajemniczych wytworów starożytnej cywilizacji? Czyżby wszystko już było jasne?
W czytelni
Nauka
Ostatnia zagadka Natury
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że granica między fizyką a metafizyką jest wyraźna. A jednak świat nie chce być czarno-biały. Co począć, na przykład, ze zjawiskiem, które wciąż wielu ludzi uważa za złudzenie optyczne, a inni za czysty wymysł? Wbrew pozorom, mowa nie o UFO, a o? piorunie kulistym?
Wyzwania
Czad czterech kołek
Transport samochodowy wysuwa się na pierwsze miejsce jako główna przyczyna skażenia środowiska w miastach. Szacuje się, że jest on źródłem od 60 do 80 proc. zanieczyszczenia atmosfery w europejskich miastach. Spaliny samochodowe zawierają związki szkodliwe dla zdrowia.
Historia
Ograniczyć Niemcy
Niemcy zostały w 1918 r. pokonane, ale nie zniszczone. Dlatego przed zwycięskimi państwami ententy stanął problem, jakie podjąć kroki, by zapewnić sobie bezpieczeństwo na przyszłość. Szczególnie zagrożona czuła się Francja, która stoczyła z Niemcami dwie wojny w ciągu półwiecza.
Spekulacje
Futurologia bez przyszłości?
Przełom roku stanowi dobrą okazję do refleksji na temat przyszłości. Oczywiście, można skorzystać z usług wróżki, ale co ma począć człowiek, którego racjonalna natura buntuje się przeciwko tak niekonwencjonalnemu rozwiązaniu? Czy opierając się na naukowych przesłankach da się przewidzieć przyszłość?
Natura
Igraszki z klimatem
W 1540 r. niemiecki żaglowiec schronił się przed sztormem w jednym z fiordów Grenlandii. Załoga zeszła na ląd, odkrywając tam kamienne ruiny, resztki szopy na łodzie, a także szczątki ludzkie. Nieznany mężczyzna, ubrany w focze skóry, ale noszący na głowie ostatni krzyk europejskiej mody ? kapuzę ? nie żył najwyraźniej od niedawna.
Różne
Wieczne dzieci
Któż z nas, kupując prezenty na Dzień Dziecka, nie wspomni choćby przez chwilę, jak sam kiedyś był dzieckiem? Zresztą, czy było to tak dawno? Umysł ludzki ma tę dziwną właściwość, że niewielu dorosłych czuje się ?na swoje lata?. Może to nie przypadek? Pewne przesłanki pozwalają domniemywać, że jako gatunek Homo sapiens jesteśmy wiecznymi dziećmi.
Nie przegap
Sygnały
Doniesienia, ciekawostki, aktualności
Satelitarne roje
Firma SpaceX ustanowiła nowy rekord świata w liczbie satelitów wysłanych w kosmos przy użyciu jednej rakiety. Rakieta Falcon zabrała ich na orbitę aż 143. Pobito tym samym dotychczasowy rekord 104 satelitów wyniesionych przez indyjski pojazd kosmiczny w 2017 r....
Recykling zamiast kopalni
Zdaniem wielu naukowców, zamiast zwiększać wydobycie metali szlachetnych i rzadkich lepiej byłoby zintensyfikować odzyskiwanie ich z elektroodpadów. W jednym z badań oszacowano, że światowa góra wyrzuconej elektroniki w samym tylko 2021 r. ważyła 57 mln ton. Zamiast więc kopać w ziemi, należałoby raczej „kopać” w elektrośmieciach.
Problem polega na tym, że niektóre kluczowe surowce po prostu się wyczerpują. Można wymienić co najmniej kilka rzadkich metali, których może zabraknąć w następnym stuleciu. Na przykład galu, stosowanego w termometrach medycznych, diodach LED, panelach słonecznych i teleskopach. Również arsenu – używanego do produkcji ogni sztucznych oraz jako środek konserwujący drewno. Srebro jest stosowane w lusterkach, soczewkach reaktywnych, które ciemnieją w świetle słonecznym, odzieży antybakteryjnej i rękawiczkach do użytku z ekranami dotykowymi, a poza tym, oczywiście, do wyrobu biżuterii. Może zabraknąć też indu, niezbędnego do wyrobu tranzystorów, mikroczipów, systemów tryskaczowych, do powłok łożysk kulkowych w samochodach i paneli słonecznych. Itru używa się w białych lampach LED, obiektywach aparatów fotograficznych, ponadto może być przydatny w leczeniu niektórych nowotworów. Ważnym metalem jest też tantal – stosowany w implantach chirurgicznych, elektrodach do świateł neonowych, łopatkach turbin, dyszach rakiet, aparatach słuchowych i rozrusznikach serca.
Energia wciąż alternatywna
Statystyczny Polak zużywa rocznie ponad dwa razy mniej energii elektrycznej niż mieszkaniec krajów „starej” Unii Europejskiej. Czy jednak – jak to się nieraz słyszy – niekonwencjonalne źródła energii, takie jak słońce, wiatr czy woda, mogą być wystarczającym źródłem...
Rentgenowska mapa Wszechświata
Astronomowie opracowali nową mapę Wszechświata na podstawie przeglądu nieba w rentgenowskim zakresie widma. Dane pochodzą z niemiecko-rosyjskiego teleskopu kosmicznego Spektr-RG, a dokładniej z zamontowanego na nim instrumentu eRosita. Teleskop został umieszczony na...
Udomawiające się londyńskie lisy
Lisy mieszkające w Londynie ulegają powolnemu samoudomowieniu. Mają krótsze i szersze pyski oraz mniejsze mózgi niż ich dzicy kuzyni, co wskazuje na przystosowanie do miejskiego trybu życia. W Muzeum Narodowym Szkocji znajduje się kolekcja około 1500 czaszek lisów z...
Niespokojne morze
Kolokwialne określenie, że Chiny "rozpychają się" w regionie, dobrze oddaje sytuację na Morzu Południowochińskim. Chiny roszczą sobie prawo do suwerenności nad Wyspami Spratly i Paracelskimi w ramach nakreślonej przez siebie "linii dziewięciu kresek". Jest to linia...
Kontakt
